Sâu tơ (Plutella xylostella L.) là một trong những loài sâu hại rau gây thiệt hại nặng trong sản xuất rau màu ở nước ta. Hàng năm sâu tơ gây tổn thất khoảng 30-50% năng suất cây trồng. Ở thành phố Hồ Chí Minh, chi phí cho phòng trừ sâu tơ chiếm khoảng 45,7% tổng số vốn đầu tư. Việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học trong quản lý các loài sâu hại không những gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người mà còn có khả năng làm gia tăng các loài sâu hại kháng thuốc dẫn đến mất cân bằng hệ sinh thái nông nghiệp. Sử dụng thuốc phòng trừ sâu có nguồn gốc sinh học sẽ góp phần bảo vệ và duy trì các nguồn thiên địch trong tự nhiên, những nghiên cứu này đã và đang được triển khai ở nước ta, đặc biệt là tìm kiếm những nguồn nguyên liệu trong nước có hoạt tính phòng trừ sinh học (Nguyễn Ngọc Bảo Châu, 2016).

Hình 1. Sâu tơ tuổi 2

Hoạt chất azadirachtin trong cây neem có hoạt tính sinh học rất đa dạng, có khả năng phòng trừ các loại côn trùng gây hại cho cây trồng, azadirachtin còn có tác dụng gây ngán ăn và ức chế sinh trưởng của nhiều loại côn trùng. Hàm lượng azadirachtin có nhiều ở nhân hạt, lá neem và một số bộ phận khác (Nguyễn Trọng Tấn, 2019).

Trong cây dây mật, hoạt chất rotenone có khả năng phòng trừ rất nhiều loại côn trùng gây hại cây trồng. Rotenone tác dụng làm liệt trung tâm hô hấp của côn trùng, sau khi tiếp xúc với thuốc côn trùng yếu dần rồi chết. Hoạt chất rotenone tập trung nhiều trong rễ, lá và trong các bộ phận khác của cây dây mật. Chính vì vậy việc tận dụng các bộ phận của cây dây mật vừa đảm bảo được nguồn cung cấp nguyên liệu cho sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học, vừa đảm bảo tận dụng hết các bộ phận của cây.

A	B
Hình 2. (A) cây neem, (B) cây dây mật

        Tiến hành chiết xuất hoạt chất azadirachtin và rotenone từ cây neem và dây mật bằng phương pháp ngâm chiết trong dung môi Ethanol 96o trong vòng 96 giờ. Sau khi thu được dịch chiết tiến hành tách dung môi bằng phương pháp cô quay chân không thu được cao lỏng từ neem và dây mật.

Hình 3. Cao lỏng dây mật và neem sau khi cô quay chân không

        Tiến hành phối trộn hai loại cao lỏng với tỷ lệ hỗn hợp 70% cao lỏng lá neem + 30% cao lỏng dây mật tạo ra chế phẩm phòng trừ sâu tơ

Tiến hành đánh giá hiệu lực của chế phẩm trên sâu tơ trên cây cải xanh trong điều kiện nhà màng. Tiến hành theo dõi đánh giá số sâu còn sống ở các mốc thời gian 1, 3, 5, 7, 14 ngày sau khi phun chế phẩm.

Hình 4. Bố trí thí nghiệm trong nhà màng

Với tỷ lệ phối trộn hỗn hợp 70% cao lỏng lá neem + 30% cao lỏng dây mật có hiệu lực phòng trừ sâu tơ cao nhất là 86,7%, tỷ lệ sâu ngán ăn lên tới 84,5% và có khả năng ức chế tới khả năng hóa nhộng và vũ hóa của sâu tơ giảm còn 6,9% sau lần đầu xử lý trong điều kiện phòng thí nghiệm.

Kết quả thí nghiệm ở điều kiện nhà màng cho thấy khả năng phòng trừ sâu tơ cũng ghi nhận đạt hiệu quả cao. Ở nồng độ 25 mL/L và 30 mL/L (từ dung dịch gốc) đạt hiệu lực phòng trừ sâu tơ cao nhất sau 7 ngày phun lần lượt là 83,2% và 84,0%

Không sử dụng chế phẩm	Sử dụng chế phẩm phòng trừ sâu tơ
Hình 5. Kết quả đánh giá khả năng phòng trừ sâu tơ trên cây cải xanh bằng chế phẩm từ cao lỏng neem và dây mật

Kết quả nghiên cứu được áp dụng tại Phòng Hỗ trợ Công nghệ Cây trồng và đang tiến hành đánh giá thêm trên một số đối tượng khác tại Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao từ tháng 12/2023 đến nay.

https://abi.com.vn/cong-nghe-cay-trong/ung-dung-che-pham-tu-cao-long-la-neem-va-day-mat-185.html

Hoa lan là sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Thành phố Hồ Chí Minh nhưng lại phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn cây giống nhập khẩu từ Thái Lan, Đài Loan. Đến năm 2030, Thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đáp ứng được 50 – 60% nhu cầu giống hoa lan cho nông dân, cung ứng cho thị trường khoảng từ 30 – 40 triệu cây giống/năm, chủ yếu là giống lan cấy mô. (Sở NN & PTNT thành phố HCM, 2020).

Lan Kiếm (Cymbidium sp.) có vẻ đẹp tao nhã, quý phái, được mệnh danh là nữ hoàng của các loài lan (Hội lan Hà Nội, 2005). Đã có rất nhiều tác giả thành công trong nuôi cấy mô tế bào lan Kiếm như Phan và ctv (2004), Pham và ctv (2014). Tuy nhiên để đạt được những cây giống chất lượng phục vụ cho sản xuất thì các công đoạn trong vườn ươm cần được hoàn thiện.

Giá thể là phần không thể thiếu cho cây lan phát triển. Mụn xơ dừa và vỏ trấu là vật liệu phổ biến dùng để phối trộn giá thể trong những năm gần đây do có sẵn, nhẹ và giá thành hợp lý (Awang và ctv, 2009). Mụn xơ dừa còn cung cấp dưỡng chất, giảm bệnh hại, tăng mật độ vi sinh vật có lợi, ổn định pH và giữ nước tốt. Tuy nhiên với tỉ lệ cao, mụn xơ dừa gây bí, hạn chế phát triển của hệ rễ, vì vậy cần phối trộn mụn dừa với các vật liệu thoáng khí (Noguera và ctv, 2000).

Bón phân qua lá là một trong những biện pháp giúp cây lan sinh trưởng và phát triển tốt hơn. Các loại phân bón lá cung cấp axit amin và bổ sung chất dinh dưỡng cho cây trồng theo từng chu kỳ sinh trưởng. Ở những thời tiết không thuận lợi, phân bón lá được coi là chất điều hòa sinh trưởng do có chứa nhiều chất tăng trưởng, vitamin và một số vi lượng rất cần thiết cho quá trình sinh trưởng của cây (Dao & Dang, 2007).

Do vậy nghiên cứu này được tiến hành xác định được giá thể và phân bón lá phù hợp cho sinh trưởng của cây lan Kiếm cấy mô ở giai đoạn vườn ươm. Nghiên cứu được tiến hành trong năm 2023 tại Trung tâm ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao, xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh;  bao gồm 2 thí nghiệm, thí nghiệm 1 gồm 7 tổ hợp giá thể và thí nghiệm 2 gồm 9 tổ hợp phân bón qua lá nhằm xác định giá thể và phân bón lá thích hợp cho cây lan Kiếm nuôi cấy mô ở giai đoạn vườn ươm.  Mỗi thí nghiệm được bố trí theo phương pháp CRD với 3 lần lặp lại, mỗi ô cơ sở bố trí 100 cây. Kết quả cây Lan kiếm trồng trên giá thể 50% mụn dừa + 25% rễ dương xỉ + 25% vỏ trấu hoặc 50 % mụn dừa + 25% vỏ trấu + 25 % vỏ đậu phộng có khả năng sinh trưởng tốt hơn về chiều cao cây, số lá/cây, số nhánh/cây. Công thức phun 2 lần Growmore 30-10-10+ 1 lần Seaweed + 1 lần Vitamin B1 cho chiều cao cây (22,8 cm), số lá/ cây (12,6 lá), số nhánh/ cây (2,2 nhánh) cao hơn so với các công thức phân bón còn lại.

 

https://abi.com.vn/cong-nghe-cay-trong/anh-huong-cua-gia-the-va-dinh-duong-den-sinh-truong-lan-kiem-190.html

Việt Nam được đánh giá là nước có tiềm năng lớn trong sản xuất hoa lan. Tuy nhiên, trong khi nhu cầu hoa lan nội địa và nhu cầu xuất khẩu đang ở mức cao, nước ta vẫn phải chi tiền để nhập hoa lan từ các nước láng giềng để đáp ứng nhu cầu nội địa. Trên thực tế sản xuất hoa lan ở Việt Nam còn chưa tương xứng với tiềm năng. Theo Hội Nông dân Việt Nam (2017), nếu trồng hoa lan Dendrobium, cho thu nhập 600 triệu đồng/ha/năm, cao hơn nhiều lần so với trồng lúa và một số hoa màu khác. Sản xuất phong lan tại thành phố Hồ Chí Minh chỉ mới đáp ứng khoảng 15% nhu cầu của thị trường thành phố, 35% lượng hoa phải nhập từ Đà Lạt và 50% còn lại từ các nước Thái Lan, Trung Quốc.
         Hoa lan Dendrobium là sản phẩm phổ biến trên thị trường hoa lan trồng chậu và hoa cắt cành. Do lan Dendrobium rất đa dạng màu sắc, hoa lâu tàn, trung bình từ khi hoa nở đến khi hoa tàn kéo dài từ 1 đến 2 tháng. Bên cạnh đó lan Dendrobium trồng chậu sinh trưởng khỏe, dễ trồng, ra hoa quanh năm nên có thị trường tiêu thụ lớn, đặc biệt tại các thành phố, đô thị lớn. Nhu cầu hoa lan trồng chậu vào dịp lễ tết tăng đột biến so với ngày thường, nếu điều chỉnh cây lan ra hoa đồng loạt vào dịp lễ tết làm tăng cao giá trị kinh tế của cây lan, mang lại thu nhập lớn cho người trồng. Chồi hoa của lan Dendrobium mọc từ các mắt ngủ trên ngọn cây và giữa các lá trên thân gần ngọn, do đó khi xử lý chất điều hòa sinh trưởng GA₃ sẽ làm chồi hoa chuyển từ trạng thái ngủ sang trạng thái hoạt động.
         Do đó Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao đã tiến hành nghiên cứu hoàn thiện quy trình kỹ thuật điều khiển lan Dendrobium ra hoa bằng GA₃ nhằm nâng cao năng suất và chất lượng hoa lan Dendrobium, hỗ trợ chuyển giao công nghệ cho các cá nhân, tổ chức có nhu cầu, góp phần phát triển ngành trồng hoa lan tại Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và ngành trồng hoa lan nước ta nói chung.
         Thí nghiệm đánh giá ảnh hưởng của nồng độ GA₃ khi phun xử lý ra hoa trên lan Dendrobium yaya 1 năm tuổi là thí nghiệm một yếu tố được bố trí kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên với ba lần lặp lại. Nồng độ GA₃ phun qua lá có bốn mức: 0 ppm; 5 ppm; 10 ppm; 15 ppm; 20 ppm. Kết quả cho thấy: Phun GA₃ ở nồng độ 5 ppm, phun 1 lần vao sáng sớm có kết quả tốt nhất. Về các chỉ tiêu: Tỉ lệ ra hoa trung bình đạt 88,5%, thời gian xuất hiện phát hoa trung bình sớm nhất 13,6 ngày sau khi xử lý, thời gian từ khi xuất hiện phát hoa đến khi hoa nở trung bình là 28 ngày, thời gian hoa đầu tiên nở đến khi hoa tàn là 62 ngày. Cây lan Dendrobium yaya khi phun xử lý GA₃ ở nồng độ 5 ppm có số cành/chậu trung bình 3,5 cành, chiều dài bông trung bình đạt 34,6 cm, cành bông trung bình đạt 9,4 hoa/cành. Khi càng tăng nồng độ phun GA₃ lên cao thì tỉ lệ vàng lá càng tăng, làm giảm năng suất và chất lượng cành hoa.

Thông tin liên hệ
1. KS. Nguyễn Thị Sáu
ĐT: 0356 077 065. Email: [email protected]    
2. KS. Lê Thị Hồng Ngọc
ĐT: 0385 039 639. Email: [email protected]
3. Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao
Địa chỉ: Ấp 1, xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi, TP.HCM. Điện thoại: 0286 264 6103

https://abi.com.vn/cong-nghe-cay-trong/dieu-khien-lan-dendrobium-ra-hoa-bang-ga3-196.html